🌸 Tổng hợp các bệnh do nấm thường gặp ở phong lan và cách phòng trị hiệu quả (Phần 1)

 📸 Vị trí ảnh đầu bài (gợi ý ảnh 1)

Gợi ý: Hình ảnh giò phong lan bị nấm hoặc lan có lá đốm, thối đen.
Alt text: Bệnh nấm thường gặp trên phong lan
Caption: Phong lan là loài hoa đẹp nhưng rất dễ mắc bệnh do nấm trong điều kiện ẩm ướt.

---

Giới thiệu

Trong quá trình trồng phong lan, ngoài việc chăm sóc để cây phát triển và ra hoa bền đẹp, phòng trị bệnh là khâu cực kỳ quan trọng.
Một trong những nhóm bệnh phổ biến nhất trên lan là bệnh do nấm gây hại, đặc biệt trong điều kiện khí hậu nóng ẩm ở Việt Nam.

Dưới đây là tổng hợp các bệnh nấm thường gặp nhất ở lan và cách phòng ngừa, giúp người trồng giữ giò lan khỏe mạnh quanh năm.

---

1. Bệnh thối đen

📸 Vị trí ảnh (gợi ý ảnh 2)
Gợi ý: Cận cảnh lá lan hoặc giả hành bị thối đen.
Alt text: Bệnh thối đen trên phong lan
Caption: Bệnh thối đen khiến giả hành lan chuyển vàng nâu, ngọn gục xuống và chết dần.

• Nguyên nhân:
  Do nấm Phytophthora và Pythium gây ra, thường xuất hiện trong điều kiện ẩm ướt, tưới đọng nước qua đêm hoặc mùa mưa.
  Nấm xâm nhập qua vết thương, vết xước hoặc côn trùng chích hút.

• Dấu hiệu:
  Lá xuất hiện vết nhũn xanh tái, sau đó lan rộng và chuyển đen nâu, giả hành vàng úa như bị luộc.
  Không có mùi hôi – dấu hiệu giúp phân biệt với bệnh thối nhũn.

---

2. Bệnh thán thư

📸 Vị trí ảnh (gợi ý ảnh 3)
Gợi ý: Lá lan có vết tròn nâu đậm, ở giữa có vòng đồng tâm.
Alt text: Bệnh thán thư trên lá phong lan
Caption: Bệnh thán thư do nấm Colletotrichum thường gây cháy lá và rụng lá hàng loạt.

• Nguyên nhân:
  Do nấm Colletotrichum, thường xuất hiện khi độ ẩm cao, ánh sáng yếu hoặc tưới quá ẩm trên lá.

• Dấu hiệu:
  Vết bệnh bắt đầu bằng chấm nhỏ nâu vàng, sau đó lan rộng thành vết tròn nâu đậm, có vân đồng tâm.
  Trường hợp nặng có thể khiến lá khô, hoa đen đầu cánh đài.

• Phòng ngừa:
  Giàn lan cần thông thoáng, có mái che, tránh tưới ẩm ban đêm.

---

3. Bệnh đốm lá

📸 Vị trí ảnh (gợi ý ảnh 4)
Gợi ý: Ảnh cận cảnh lá phong lan có các đốm vàng nâu hoặc tím đen.
Alt text: Bệnh đốm lá trên lan
Caption: Bệnh đốm lá thường xuất hiện vào mùa mưa khi độ ẩm cao.

• Nguyên nhân:
  Do nấm Cercospora, phát triển mạnh trong điều kiện ẩm độ cao.

• Dấu hiệu:
  Ban đầu là điểm vàng nhỏ dưới mặt lá, sau đó lan rộng, hoại tử, chuyển nâu tím, cuối cùng bao phủ toàn bộ lá.
  Lá bị nhiễm rụng sớm, nhất là vùng gần gốc.

• Phòng ngừa:
  Giàn treo phải thông thoáng, tưới vừa đủ nước, tránh đọng trên lá, phun thuốc phòng nấm định kỳ.

---

4. Bệnh héo úa (chết chậm)

• Nguyên nhân:
  Do nấm Fusarium, tấn công vào mạch gỗ và rễ, lây lan qua dụng cụ cắt không vệ sinh hoặc giá thể mục, đọng muối.

• Dấu hiệu:
  Lá héo rũ, nhăn nheo, giả hành có vệt tím hồng bên trong.
  Rễ chuyển tím, nâu và cây chết dần trong 3–9 tháng.

• Phòng ngừa:
  Ngâm giá thể và dụng cụ trong dung dịch Physan 20SL trước khi trồng.
  Rửa chậu đất nung định kỳ để loại bỏ muối đọng.

---

5. Bệnh thối rễ

📸 Vị trí ảnh (gợi ý ảnh 5)
Gợi ý: Cận cảnh rễ lan bị đen, teo tóp.
Alt text: Bệnh thối rễ ở lan
Caption: Rễ bị nấm Rhizoctonia tấn công khiến cây lan héo rũ và ngừng phát triển.

• Nguyên nhân:
  Do nấm Rhizoctonia khi chậu lan ứ nước, giá thể mục hoặc tích muối lâu ngày.

• Dấu hiệu:
  Lá héo, giả hành nhăn nheo, rễ thối đen và chết dần.

• Phòng ngừa:
  Thay giá thể định kỳ, rửa muối 2 tháng/lần, đảm bảo thoát nước tốt cho chậu.

---

6. Bệnh nấm hạt cải

• Nguyên nhân:
  Do nấm Sclerotium, tấn công phần thân sát cổ rễ.

• Biểu hiện:
  Ban đầu xuất hiện vết lõm nâu tươi, lan dần ra thân và cổ rễ, tạo hạch nấm màu trắng sau chuyển nâu như hạt cải.

• Phòng ngừa:
  Tránh dùng tre, tầm vông làm giàn vì dễ mang nấm.
  Hạn chế tưới nước nhiều, tránh phân có đạm cao khi cây đang bệnh.

---

7. Bệnh đốm bông hoa

📸 Vị trí ảnh (gợi ý ảnh 6)
Gợi ý: Hoa lan có đốm nâu đen nhỏ trên cánh.
Alt text: Bệnh đốm hoa lan do nấm Botrytis
Caption: Bệnh đốm hoa lan thường bùng phát khi trời lạnh ẩm, nhiệt độ 18–23°C.

• Nguyên nhân:
  Do nấm Botrytis, lây qua nguồn nước tưới, phát triển mạnh vào mùa thu – đông – đầu xuân.

• Dấu hiệu:
  Trên cánh hoa xuất hiện đốm nhỏ nâu đen, lan rộng, phủ kín bông.
  Trong điều kiện ẩm cao, có thể thấy mốc xám trên cánh hoa.

• Phòng ngừa:
  Giàn lan thoáng gió, giảm độ ẩm, cắt bỏ vòi hoa bệnh và cách ly cây nhiễm.

---

🔗 Xem thêm nhiều bài viết chia sẻ kỹ thuật trồng và chăm lan tại nongsanbanbuon.com